Ο κ. Παπανδρέου σημείωσε ότι με τις τεράστιες θυσίες του ελληνικού λαού, η χώρα έχει το ηθικό δικαίωμα και την υποχρέωση να μιλήσει καθαρά στη διεθνή κοινότητα και πως ωστόσο, η Ευρώπη καλείται να επιλέξει είτε να υποταχθεί στις διεθνείς εξελίξεις, είτε να οδηγήσει την παγκοσμιοποίηση προς μια πιο δημοκρατική και ανθρώπινη κατεύθυνση.
Ο πρώην πρωθυπουργός άσκησε έντονη κριτική στη στάση των ηγεσιών της ΕΕ, σημειώνοντας ότι υπήρχε εναλλακτική πρόταση για την αντιμετώπιση της κρίσης, «ήθελε όμως άλλες ευρωπαϊκές ηγεσίες».
Αντίθετα, είπε, η ηγεσία της Ευρώπης υιοθέτησε την αφήγηση ότι «για όλα φταίει η Ελλάδα και η Περιφέρεια», ενώ δεν αντέδρασε αποτελεσματικά στην ιλιγγιώδη άνοδο του ελλείμματος και του χρέους της χώρας. Αποτέλεσμα αυτών, είπε ο κ. Παπανδρέου, «η δημοσιονομική ευθύνη και προσαρμογή, απολύτως απαραίτητη, μετετράπη σε αυστηρή λιτότητα».
Στο ίδιο κριτικό πλαίσιο και υπερασπιζόμενος τις επιλογές της διακυβέρνησής του, υπογράμμισε ότι ο τρόπος που αντιμετωπίστηκε η κρίση υπονόμευσε τον πυρήνα των ευρωπαϊκών αξιών αντί να τις προστατεύσει, παρά το γεγονός, όπως τόνισε, ότι «καταφέραμε να φτιάξουμε μηχανισμό στήριξης – από το πουθενά και σε χρόνο ρεκόρ με σκληρές διαπραγματεύσεις», «παρότι η Ελλάδα δεν χρεοκόπησε και δεν έζησε το 2010 μία εθνική τραγωδία βίαιης χρεοκοπίας», παρότι η χώρα πήρε το μεγαλύτερο στην παγκόσμια ιστορία δάνειο, παρότι κατάφερε να γίνει το μεγαλύτερο κούρεμα χρέους που έγινε ποτέ.
Απαντώντας στο ερώτημα «μετά το μνημόνιο, τι», που ο ίδιος έθεσε, τόνισε πως αν δεν προχωρήσουν οι αλλαγές και οι μεταρρυθμίσεις, με πρώτη αυτή στο κράτος, ίσως φθάσουμε στο σημείο η απάντηση να είναι ένα νέο μνημόνιο. Και αναφέρθηκε στην πρόωρη διακοπή του έργου της κυβέρνησής του, την οποία απέδωσε σε πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα.
Ο πρώην πρωθυπουργός εμφανίσθηκε αισιόδοξος, υπό την προϋπόθεση της κοινής προσπάθειας, τονίζοντας ότι έτσι είναι βέβαιο ότι μπορούμε να αποφύγουμε ένα νέο μνημόνιο. Παράλληλα άφησε αιχμές για εκείνους που έκτισαν πολιτικές καριέρες και κόμματα στη βάση της αντιπαράθεσης «μνημόνιο-αντιμνημόνιο», θέτοντας το ερώτημα τι θα κάνουν τώρα που τελειώνει το μνημόνιο.
Πρώτο μέλημά μας, τόνισε ο κ. Παπανδρέου, πρέπει να είναι η κατανόηση του πραγματικού προβλήματος και δεύτερο να είμαστε υπερήφανοι ως Έλληνες, προσθέτοντας ότι ο κόπος και τα επιτεύγματα είναι η βάση για την ενότητα του ελληνικού λαού. Ανέφερε επίσης ότι πρέπει να δημιουργηθεί μια νέα ριζοσπαστική δυναμική.
Κεντρικός πυρήνας της μεταμνημονιακής Ελλάδας, τόνισε, πρέπει να είναι η αλλαγή του πυρήνα του κράτους, που δεν γίνεται μόνο με μια απλή συνταγματική αναθεώρηση, αλλά με συμμετοχικές διαδικασίες και δημοψηφίσματα.
Ανέφερε επίσης ότι για να αλλάξει η χώρα πρέπει να βρούμε έναν κοινό αξιακό τόπο, ένα πλαίσιο αρχών το οποίο θα σεβαστούμε όλοι. Τόνισε ότι πρέπει να διαφυλάξουμε την αισιοδοξία ότι μπορούμε να αλλάξουμε προς το καλύτερο και να πολεμήσουμε τη φοβία και τη μοιρολατρία. Να απορρίψουμε τα τρία βασικά χαρακτηριστικά της μοιρολατρίας, το ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να αλλάξει ποτέ, να εναποθέτουμε την ελπίδα σε σωτήρες και ότι για όλα φταίει ο διπλανός μας.
