Η παχυσαρκία παραμένει και, μάλιστα, εξελίσσεται σε μείζονα απειλή για την ατομική και τη δημόσια υγεία στη χώρα μας, ενισχυόμενη από την οικονομική δυσπραγία των τελευταίων ετών, καθώς αφορά σε μεγάλο ποσοστό παιδιά και εφήβους. Μάλιστα το ποσοστό παχυσαρκίας των φτωχών είναι μεγαλύτερο από αυτό των μη φτωχών και το εντυπωσιακότερο είναι ότι ακόμα και στους άστεγους το ποσοστό παχυσαρκίας είναι παρόμοιο με αυτό του γενικού πληθυσμού!
Την αυξητική συχνότητα της παχυσαρκίας στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης υπογράμμισαν ο Πρόεδρος και ο Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας (ΕΙΕΠ), κ.κ. Αντώνης Αλαβέρας και Ευθύμιος Καπάνταης, με αφορμή την Εβδομάδα Παχυσαρκίας, την οποία διοργανώνει η ΕΙΕΠ από 19 έως 26 Οκτωβρίου.
Όπως εξηγούν, στις δυτικές κοινωνίες, όπου ο κοινωνικός ιστός αντέχει, η οικονομική ανέχεια σπάνια εμφανίζεται κλινικά με την εικόνα της υποθρεψίας, αλλά αντίθετα με εικόνα αύξησης του σωματικού βάρους και τελικά παχυσαρκίας. Το φαινόμενο αυτό διατυπώθηκε για πρώτη φορά επιστημονικά, το 2005, ως «το παράδοξο της πείνας με παχυσαρκία» (the hunger-obesity paradox). Οι ακριβείς μηχανισμοί με τους οποίους η οικονομική δυσπραγία προκαλεί παχυσαρκία, βρίσκονται ακόμη υπό διερεύνηση, πιθανολογούνται, εντούτοις, σύμφωνα με τη μέχρις στιγμής έρευνα, τα εξής:
. Οι τιμές των τροφίμων
. Εναλλασσόμενη πείνα με υπερφαγία
. Τροφική ανασφάλεια
. Η έλλειψη διαπαιδαγώγησης και σωστών πρακτικών διατροφής
. Η έλλειψη ευκαιριών για σωματική άσκηση (προσβασιμότητα σε γυμναστήρια, γήπεδα …)
. Η φτηνή ψυχαγωγία με την τηλεόραση στο σπίτι
. Το στρες της οικονομικής εξαθλίωσης
. Άλλοι άγνωστοι παράγοντες
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις τιμές των τροφίμων, η οικονομική δυσπραγία οδηγεί την οικογένεια να καταφεύγει σε φτηνό γρήγορο φαγητό (junk food) από ταχυφαγεία (fast food), από όπου μπορεί να προμηθευτεί τρόφιμα πολύ φθηνά, τα οποία, όμως, περιέχουν πολλές θερμίδες (πολλή ενέργεια) χωρίς να είναι υγιεινά, οδηγώντας σε αύξηση του σωματικού βάρους. Οι τιμές των τροφίμων πριμοδοτούν συνεπώς τις πλούσιες σε θερμίδες τροφές, γεγονός που οδηγεί στην αύξηση του σωματικού βάρους.
Η παχυσαρκία λοιπόν, δεν αποτελεί ένα θεωρητικό πρόβλημα υγείας που απασχολεί τον επιστημονικό κόσμο, αλλά ένα υπαρκτό πρόβλημα της Ελληνικής κοινωνίας, που προκαλείται από πολλούς παράγοντες, με «πρωταγωνιστές» την έλλειψη της σωματικής δραστηριότητας και της ισορροπημένης διατροφής. Η αντιμετώπισή της θα πρέπει να οργανωθεί, κατά κύριο λόγο, από την πολιτεία τόσο σε προληπτική βάση όσο και σε θεραπευτική διάσταση, βασιζόμενη, κυρίως, στη σωστή και συνεχόμενη ενημέρωση του κοινού.
