Στο 4ο Διεθνές Επιστημονικό Εργαστήριο συμμετέχουν 20 εισηγητές, τόσο από τον ελληνικό όσο και από το διεθνή χώρο, γεγονός που καταδεικνύει το σημαντικό επιστημονικό έργο που παράγει η Αγιορειτική Εστία και το οποίο κατατίθεται ετησίως με αυτές τις διοργανώσεις. Τα θέματα που πραγματεύονται αφορούν στην ιστορία, την τέχνη, τη θεολογία, την εκπαίδευση, το δίκαιο, το φυσικό περιβάλλον, την αρχιτεκτονική και τις ιστορικές περιηγήσεις στην αθωνική πολιτεία. Κύρια επιδίωξη των Διεθνών Επιστημονικών Εργαστηρίων είναι η ανάπτυξη ενός γόνιμου πραγματικού διαλόγου, που θα εμπλουτίζει και θα διευρύνει την προβληματική των ερευνών, συμβάλλοντας στην αρτιότερη ολοκλήρωσή τους. Είναι αυτονόητο ότι η θεματολογία των εισηγήσεων ή και παρουσιάσεων αφορά άμεσα στο Άγιον Όρος.
Αναφορικά με την αφιερωματική ημερίδα στον Άγιο Σάββα τον Χιλανδαρινό η επιστημονική επιτροπή της ημερίδας σημειώνει: «Ειδικά εφέτος, ως συνέχεια του Εργαστηρίου, θα ακολουθήσει Ημερίδα με θέμα «Ο Αγιορείτης Άγιος Σάββας ο Χιλανδαρινός. 800 έτη από την χειροτονία του ως πρώτου Αρχιεπισκόπου της εκκλησίας της Σερβίας (1219-2019)» Η Ημερίδα είναι αφιερωμένη στον βίο και το έργο του Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού και εντάσσεται στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για τα 800 έτη από την χειροτονία του Αγιορείτη μοναχού, Άγιου Σάββα του Χιλανδαρινού, ως πρώτου Αρχιεπισκόπου της Εκκλησίας της Σερβίας (1219-2019), που θα πραγματοποιηθούν στην Θεσσαλονίκη και το Βελιγράδι».
Κατά τη διάρκεια της έναρξης του Εργαστηρίου και την Ημερίδας, θα πραγματοποιηθεί εισήγηση από τον Αρχιτέκτονα Πλούταρχο Θεοχαρίδη και τον Επ. Καθηγητή Α.Ε.Α.Θ. Γεώργιο Φουστέρη στην μνήμη του Νικόλαου Μουτσόπουλου, στην οποία θα γίνει μια σύντομη παρουσίαση του επιστημονικού του Αρχείου με ιδιαίτερη αναφορά στο αγιορειτικό υλικό.
Για την ιστορία
Η Αγιορειτική Εστία, στην πορεία της πρώτης δεκαπενταετίας της (2001-2015), οργάνωσε 10 Διεθνή Επιστημονικά Συνέδρια, τα οποία κάλυψαν ευρύτατη θεματολογία που αναφερόταν στην υπερχιλιετή ιστορία και πνευματικότητα του Αθωνικού μοναχισμού, αλλά και σε ειδικότερα θέματα, όπως η Αρχιτεκτονική, το Περιηγητικό φαινόμενο, η Αγιορειτική Λογιοσύνη, τα Αγιορείτικα Μετόχια κ.α. Σε εκείνα τα συνέδρια κατατέθηκαν περισσότερες από 300 επιστημονικές ανακοινώσεις από Έλληνες και ξένους ομιλητές, οι οποίες πρόσθεσαν πολύτιμη νέα γνώση και ανέδειξαν σημαντικές πτυχές της ιστορίας και του βίου της Αθωνικής μοναστικής Πολιτείας. Στη συνέχεια της πορείας της, η Αγιορειτική Εστία, μετεξελίσσοντας και προσαρμόζοντας το θεσμό στις σύγχρονες επιστημονικές προκλήσεις και επιθυμώντας να δώσει βήμα και σε νέους επιστήμονες- ερευνητές, αναπροσάρμοσε τη διοργάνωση σε «Διεθνές Επιστημονικό Εργαστήριο» που πραγματοποιείται σε ετήσια βάση. Οι τρεις έως σήμερα διοργανώσεις, 2016,2017 και 2018 στέφθηκαν με επιτυχία δικαιώνοντας την πρωτοβουλία. Παρουσιάστηκαν πάνω από 65 έρευνες, που είτε εξελίσσονται είτε έχουν ολοκληρωθεί, που μαζί με το μεγάλο ενδιαφέρον του πολυπληθούς, μη εξειδικευμένου κοινού που αγαπά και ενδιαφέρεται για το Άγιον Όρος και παρακολούθησε τις εργασίες, αποδεικνύουν ότι η Αγιορειτική Εστία αφοσιωμένη στους καταστατικούς της στόχους επιδιώκει και πετυχαίνει την διάδοση της επιστημονικής γνώσης για την Αθωνική Πολιτεία, έναν τόπο με ατελείωτους θησαυρούς και ανεξάντλητη ιστορία.
Πληροφορίες
–Τελετή έναρξης: Σάββατο 7 Δεκεμβρίου, στις 10:00. Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, αίθουσα «Στέφανος Δραγούμης». Οι εργασίες θα συνεχιστούν έως το βράδυ του Σαββάτου και θα ολοκληρωθούν την Κυριακή.
-Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου στις 09:30 θα ξεκινήσει η Ημερίδα, η οποία θα ολοκληρωθεί στις 20:30.
Το αναλυτικό πρόγραμμα των εργασιών :
4ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
|
|
ΣΑΒΒΑΤΟ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2019
ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΤΕΛΕΤΗ
09:30 – 10:00 ΥΠΟΔΟΧΗ – ΕΓΓΡΑΦΕΣ
10:00 – 10:30 – Χαιρετισμός της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου.
– Χαιρετισμός της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους.
– Χαιρετισμός του Πανοσιολογιώτατου Αρχιμανδρίτου κ. Μεθοδίου, Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου.
– Χαιρετισμός της Διευθύντριας του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού, κ. Αγαθονίκης Τσιλιπάκου.
– Χαιρετισμός και κήρυξη της έναρξης των εργασιών από τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης & Πρόεδρο του Δ.Σ. της Αγιορειτικής Εστίας, κ. Κωνσταντίνο Ζέρβα.
– Εισηγητική παρέμβαση του Προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής του Εργαστηρίου, κ. Κρίτωνος Χρυσοχοΐδη.
10:30 – 10:45 «Μνήμη Νικόλαου Μουτσόπουλου. Σύντομη παρουσίαση του επιστημονικού του Αρχείου με ιδιαίτερη αναφορά στο αγιορειτικό υλικό»
Πλούταρχος Λ. Θεοχαρίδης, Αρχιτέκτων, Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής
Γεώργιος Π. Φουστέρης, Επίκουρος Καθηγητής Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης
1Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ
10:45 – 11:15 Mirjana Živojinović, Ακαδημαϊκός, Σερβική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών
Ιερομόναχος Δωρόθεος – Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου (1355–1360) και Πρώτος του Αγίου Όρους (1356-1366).
11:15 – 11:45 Nina Chichinadze, Professor, Ilia State University, Tbilisi, Georgia
Royal and Aristocratic Patronage of Arts of Iviron
11:45 – 12:15 Pierre Benic, PhD candidate at the Paris Sorbonne University, and Classical Literature teacher
Two Athonite models of royal sanctity: the “Barlaam and Joasaph” and Saint Savvas of Serbia.
12:15 – 12:45 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
2Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ
|
|
12:45 – 13:15 Ηλίας Τεμπέλης, Καθηγητής Φιλοσοφίας στον Τομέα Ανθρωπιστικών και Πολιτικών Επιστημών της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων
Αθωνιάς σχολή και Πανεπιστήμιο της Halle: Μια ανολοκλήρωτη συνεργασία.
13:15 – 13:45 Παναγιώτης Δούρος, Διδάκτωρ Πολιτιστικής Διαχείρισης Δ.Π.Θ
Σχέσεις Αγίου Όρους και Αθήνας στα νεότερα χρόνια: η περίπτωσης της Σιμωνόπετρας κατά τον 19ο και 20ό αιώνα.
3Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ
17:30 – 18:00 Αναστάσιος Β. Νικόπουλος, Νομικός, Δρ Ιστορίας Δικαίου
Το άγραφο εθιμικό δίκαιο του Αγίου Όρους στη μετάβαση από την Βυζαντινή στην Οθωμανική δικαιοταξία.
18:00 – 18:30 Romain Goudjil, Phd Student and Teaching Assistant under the supervision of Prof. Béatrice Caseau at Sorbonne Université-Paris
The Athonite Way of justice: Monks Facing Judicial Defeat.
18:30 – 19:00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
4Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ
19:00 – 19:30 Στέφανος Διαμαντής, Δασολόγος, Φυτοπαθολόγος
Οι Μύκητες της χερσονήσου του Αγίου Όρους.
19:30 – 20:00 Δημοσθένης Κακλαμάνος, Επίκουρος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
Χειρόγραφες Αγιορείτικες αγιολογικές συλλογές της παλαιολόγειας περιόδου: συντάκτες – περιεχόμενα – στοχοθεσία.
20:00 – 20:30 Πατάπιος Μοναχός Καυσοκαλυβίτης, Βιβλιοθηκάριος Σκήτης Καυσοκαλυβίων, Δρ Θεολογίας
Η Βιβλιοθήκη της σκήτης Καυσοκαλυβίων. Τα νεώτερα στοιχεία για τους Γραφείς των Κωδίκων της από τη συνεχιζόμενη έρευνα.
20:30 – 22:00 ΔΕΞΙΩΣΗ
ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2019
5Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ
11:00 – 11:30 Στέργιος Στεφάνου, Αρχιτέκτων Μηχανικός – Msc Αναστηλωτής / Διευθυντής Τ.Υ. του ΚεΔΑΚ
Παρατηρήσεις στην οικοδομική ιστορία του Καθολικού της Ι. Μ. Δοχειαρίου του Αγίου Όρους.
11:30 – 12:00 Φαίδων Χατζηαντωνίου, Αρχιτέκτων – Αναστηλωτής
Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης. Ο παλαιός κοιμητηριακός ναός της Μονής Παντοκράτορος.
12:00 – 12:30 Αναστάσιος Ντούρος, Διευθυντής της Αγιορειτικής Εστίας
No woman’s land. Η άγνωστη αποστολή στο Άγιον Όρος και τα Μετέωρα το 1929, από μικρή ομάδα Αμερικανών καλλιτεχνών-περιηγητών.
12:30 – 13:00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
13:00 – 13:30 Δημήτρης Λιάκος, Δρ Αρχαιολογίας, Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους
Οι ξυλόγλυπτοι σταυροί των αθωνικών σκευοφυλακίων και τα επίπεδα «ανάγνωσης» τους.
13:30 – 14:00 Νικόλας Βρυζίδης, Διδάκτορας της Ιστορίας της Τέχνης
Όψεις Αναγεννησιακής Αισθητικής στο Άγιο Όρος: Άμφια και Εκκλησιαστικά Υφάσματα, 15ος-17ος αιώνας.
6Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ
18:00 – 18:30 Αρχιμανδρίτης Εφραίμ Γκιβίσης – Εσφιγμενίτης, Αρχιμανδρίτης Ι. Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, Θεολόγος, Master Βυζ. Αρχαιολογίας Α.Π.Θ.
Αδημοσίευτη Παλαιολόγεια εικόνα στην Μονή Εσφιγμένου. Η εντυπωσιακή πορεία ενός εργαστηρίου.
18:30 – 19:00 Miguel Galles, PhD Researcher at UAB (Barcelona)
Some additions to the catalogue of the workshop of Dionysius of Fourna. An icon of the Prophet Elijah opens fire.
19:00 – 19:30 Volha Barysenka, PhD Student at University of Gdansk, Poland
The icons of the Mother of God painted on Mount Athos and their role in the confrontation between the Orthodox and the Catholics in Minsk and Grodno Gubernias of the Russian Empire in 1907-1911.
19:30 – 20:00 Θωμάς Μαφρέδας, Θεολόγος, Συντηρητής Έργων Τέχνης, Υπ. Δρ.Πα.Δ.Α, τμ. Συντήρησης Αρχαιοτήτων & Έργων Τέχνης / Ελένη Κουλουμπή, Συντηρήτρια Έργων Τέχνης, Εθνική Πινακοθήκη, Εργαστήριο Φυσικοχημικών Ερευνών / Σταμάτιος Μπογιατζής, Αναπληρωτής Καθηγητής Πα.Δ.Α. τμ. Συντήρησης Αρχαιοτήτων & έργων Τέχνης
Διονύσιος ιερομόναχος, ο εκ Φουρνά (1670-1744). Μελετώντας την τεχνική και τα υλικά σε ενυπόγραφες εικόνες του Διονυσίου. Πρώτα αποτελέσματα.
20:00 – 20:30 ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΗ ΠΙΝΑΚΙΔΑ (POSTER)
Νικόλαος Τζάννης-Γκίννερουπ, Αρχιτέκτων Μηχανικός – Αναστηλωτής
Αναστηλώσεις στην Σκήτη της Αγίας Άννας: Αποτελέσματα στο πλαίσιο μίας εξέλιξης
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ
ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2019
ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΤΕΛΕΤΗ
09:30 – 10:00 Εναρκτήρια ομιλία του Πανοσιολογιώτατου Αρχιμανδρίτου Μεθοδίου, Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου.
1Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ
10:00 – 10:20 Αγγελική Δεληκάρη, Επικ. Καθηγήτρια της Μεσαιωνικής Ιστορίας των Σλαβικών Λαών του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ.
Ο άγιος Σάββας και η εποχή του.
10:20 – 10:40 Έλενα Κόστιτς, Αρχαιολόγος, υποψήφια διδάκτωρ Α.Π.Θ.
Ο άγιος Σάββας και η Θεσσαλονίκη.
10:40 – 11:00 Mirjana Živojinović, Ακαδημαϊκός, Σερβική Ακαδημία Επιστήμων και Τεχνών
Το κτητορικό έργο του αγίου Σάββα στο Άγιον Όρος.
11:00 – 11:20 Συζήτηση
11:20 – 12:00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
2Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ
12:00 – 12:20 Đorđe Bubalo, Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας, Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Βελιγραδίου
Τα τυπικά του αγίου Σάββα.
12:20 – 12:40 Srđan Pirivatrić, Επιστημονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών
Ο άγιος Σάββας και η ίδρυση της Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Σερβίας (1219).
12:40 – 13:00 Tamara Matović, Επιστημονική συνεργάτης του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών / Viktor Savić, Ινστιτούτο Σερβικής Γλώσσης της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών – Επίκ. Καθηγητής, Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Βελιγραδίου
Slavic Nomocanon with Comments: Nomocanon of Saint Sava of Serbia.
13:00 – 14:30 Συζήτηση
3Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ
17:30 – 17:50 Συμεών Πασχαλίδης, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
Ελληνικά αγιολογικά και υμνολογικά κείμενα για τον άγιο Σάββα.
17:50 – 18:10 Dejan Dželebdžić, Επίκουρος καθηγητής, Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου / Kosta Simić, (Macquarie University (Sydney) / Australian Catholic University (Brisbane)
Ο Άγιος Σάββας στα σερβικά υμνογραφικά και αγιολογικά κείμενα.
18:10 – 18:30 Smilja Marjanović Dusanic, Καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας, Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Βελιγραδίου
Η πρόσληψη του Αγίου Σάββα από τους βιογράφους του: Δομεντιανό και Θεοδόσιο.
18:30 – 19:00 Συζήτηση
19:00 – 19:20 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
4Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ
19:20 – 19:40 Πλούταρχος Θεοχαρίδης, Αρχιτέκτων
Κτίρια και κατάλοιπα στο Άγιον Όρος σχετιζόμενα με την κτιτορική δραστηριότητα του αγίου Σάββα.
19:40 – 20:00 Bojan Miljković, Επιστημονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών
Ο άγιος Σάββας ως προστάτης των τεχνών.
20:00 – 20:20 Γέρων Συμεών Διονυσιάτης, Πρωτεπιστάτης Ιεράς Κοινότητος Αγίου Όρους / Κωνσταντίνος Βαφειάδης, Δρ, Kαθηγητής (Ε.ΔΙ.Π.) Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθηνών
Η τιμή του αγίου Σάββα στην Μονή Χιλανδαρίου και στα Χιλανδαρινά Κελλιά των Καρυών του Αγίου Όρους. Η μαρτυρία των εικόνων.
20:20 – 20:40 Συζήτηση
τηλ.: 2310.263308
Το οπτικοακουστικό υλικό των εργασιών των 1ου,2ου και 3ου Διεθνών Επιστημονικών Εργαστηρίων, είναι αναρτημένο στην Ιστοσελίδα της Αγιορειτικής Εστίας και διαθέσιμο για κάθε ενδιαφερόμενο στην ενότητα Επιστημονικά εργαστήρια, στην ιστοσελίδα της Αγιορειτικής Εστίας www.agioritikiestia.gr .
